Urodził się 4 lutego 1746 r. w Mereszowszczyźnie na Polesiu, niewielkim majątku dzierżawionym przez ojca Tadeusza - miecznika województwa brzeskiego - od Sapiechów. Był czwartym dzieckiem Ludwika Tadeusza i Tekli z Ratomskich. Ród Kościuszków wywodził się od dworzanina króla Zygmunta I, Konstantego, zwanego zdrobniale Kostiuszko.

W roku 1755 rozpoczyna naukę w Kolegium Pijarów w Lubieszowie. Tu poznaje języki, historię, matematykę, nauki przyrodnicze. W 1753 r. umiera jego ojciec. Po ukończeniu szkoły wraca do domu i pomaga matce w prowadzeniu gospodarstwa.

W 1765 roku Kościuszko wstępuje do Korpusu kadetów Szkoły Rycerskiej. Szybko uzyskuje patent chorążego z funkcją podbrygadiera w Korpusie Kadetów, a następnie awansuje na kapitana. W tym czasie poznaje też pierwszą - największą swoją miłość - córkę jednego z magnatów polskich - Ludwikę Sosnowską. Związkowi temu sprzeciwiał się jednak ojciec Ludwiki.

W 1769 roku Kościuszko wyjeżdża do Paryża, gdzie studiuje w Akademii Malarstwa i Rzeźby.

W 1774 w stopniu kapitana artylerii powrócił do kraju.

W 1775 wyjechał do Ameryki, by wziąć udział w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

W październiku 1775 mianowany został przez Kongres pułkownikiem.  Swoją służbę rozpoczyna od opracowania projektu ufortyfikowania Filadelfii, zagrożonego atakiem floty angielskiej.

W 1777 fortyfikuje kolejno:

• Ticanderogę
• Saratogę
• West-Point - na polecenie samego Jerzego Waszyngtona.

Kadeci z akademii wojskowej West Point założonej w 1808 roku, ze składek wznieśli pułkownikowi pomnik.

W  1783   za zasługi, uchwałą Kongresu Tadeusz Kościuszko został awansowany na generała brygady armii amerykańskiej. Otrzymał tez około 250 ha ziemi oraz znaczną sumę pieniędzy. Został też przyjęty do Towarzystwa Cyncynatów, założonego przez najbardziej zasłużonych oficerów.

W 1784 roku wrócił do Polski i osiadł w swym majątku Siechnowicze.

Kościuszko zaczął się interesować wydarzeniami w kraju. Polska potrzebowała reform. Sejm zwany Wielkim a także Czteroletnim obradujący w latach 1788-92 podjął dzieło naprawy Rzeczypospolitej. Kościuszko interesował się najbardziej projektami powiększenia armii.

W 1789 Kościuszko otrzymuje podpisaną przez króla nominację na generała majora wojsk koronnych.

W 1792 w czasie wojny polsko-rosyjskiej walcząc w armii koronnej odznaczył się w bitwach pod Zieleńcami, a zwłaszcza pod Dubienką. Od tych wydarzeń Kościuszko zyskał sławę. Otrzymał nawet nominację na generała lejtnanta oraz krzyż ustanowiony przez króla Virtutti Millitari.

W 1793, z ramienia emigracji polskiej, udał się do Paryża, by uzyskać pomoc dla Polski od francuskiego rządu rewolucyjnego.

Powrócił do Polski w marcu 1794.

Po ogłoszeniu insurekcji w Krakowie (24 III 1794) Kościuszko objął władzę dyktatorską jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej.  W Krakowie stanął 23 marca. Stojąc na czele powstania, o godzinie 10 rano na Rynku Krakowskim złożył przysiegę:

"Ja Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna Męka Syna Jego."

Już 4 kwietnia 1794 stoczył bitwę pod Racławicami, w której odznaczyli się kosynierzy krakowscy. To chłopi przede wszystkim przyczynili się do zwycięstwa.

W Połańcu doceniając konieczność pozyskiwania chłopów, wydał 7 maja Uniwersał połaniecki, który zakazywał szlachcie gnębić chłopów, zmniejszał pańszczyznę i przyznawał włościanom różne prawa, których dotychczas nie mieli.

Po klęsce pod Maciejowicami (10 X 1794) więziony w twierdzy Pietropawłowskiem  w Petersburgu.

Zwolniony przez cara Pawła I w 1796. 

Po złożeniu przysięgi wierności carowi, w 1797 wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

W lipcu 1798 przybył do Paryża, gdzie współdziałał przy tworzeniu Legionów polskich.

W 1799 brał udział w zakładaniu w kraju Towarzystwa Republikanów Polskich. 

Zmarł 15 października 1817 r. po krótkiej chorobie.

W 1818 zwłoki Tadeusza Kościuszki sprowadzone zostały do Polski i pochowane w krypcie św. Leonarda Katedry Wawelskiej. Serce Naczelnika spoczywa w urnie na Zamku Królewskim w Warszawie. Na jego cześć usypano w latach 1820-1823 Kopiec Kościuszki w Krakowie na wzór istniejących w mieście kopców Wandy i Krakusa.

Nazwy geograficzne oraz miejsca nazwane imieniem Tadeusza Kościuszki:

• Kopiec Kościuszki w Krakowie
• W Australii: Park Narodowy Tadeusza Kościuszki w Nowej Południowej Walii
• Góra Kościuszki - najwyższy szczyt w Australii
• W Stanach Zjednoczonych: Hrabstwo Kościuszki w stanie Indiana
• Kościuszko - miasto w stanie Missisipi
• Mosty Kościuszki - dwa główne mosty w Nowym Jorku
• Wyspa Kościuszki na Alasce
• Ponadto imię Tadeusza Kościuszki nosiły lub noszą : Politechnika Krakowska, 1 Warszawska Dywizja Piechoty, Dywizjon 303, szkoły.